English
Các nguyên tắc của nông nghiệp hữu cơ
Từ những tiêu chuẩn của IFOAM, Liên đoàn Quốc tế các phong trào nông nghiệp hữu cơ (the International Federation of Organic Agriculture Movements).
1.1 Bảo toàn sinh thái trang trại/ vùng sản xuất
Việc sử dụng hóa chất nông nghiệp trong canh tác đã và đang tạo ra các thiệt hại nghiêm trọng cho môi trường và hệ sinh thái của vùng sản xuất. Đặc biệt, nó chính là nguyên nhân gây ra các vấn đề như làm tăng độ mặn, làm nghèo dinh dưỡng đất, đất bị vón chặt, xói mòn, giảm tính đa dạng sinh thái trong đồng ruộng, suy kiệt mực nước ngầm,…
Những vấn đề về môi trường hiện nay đang đe dọa tới tính bền vững của cộng đồng và sản xuất nông nghiệp một cách nghiêm trọng. Bảo toàn sinh thái vùng sản xuất bằng việc chấm dứt sử dụng hóa chất nông nghiệp, đặc biệt là thuốc trừ sâu và phân bón hóa học, có thể làm xoay chuyển những tác động tiêu cực này. Bảo tồn môi trường xung quanh và các loài thực vật địa phương hiện có trong vùng sản xuất cũng sẽ mang lại cho việc cải thiện đa dạng sinh học.
1.2 Làm phong phú hệ sinh thái nông nghiệp hơn
Bên cạnh việc bảo toàn sinh thái, các nguyên tắc nông nghiệp hữu cơ còn yêu cầu nông dân nỗ lực cải thiện mối cân bằng sinh thái và dinh dưỡng đất. Các nguyên tắc này tạo ra sự khác biệt rõ rệt giữa nông nghiệp hữu cơ với nông nghiệp tự do hóa chất hoặc “nông nghiệp an toàn”.
Biện pháp chính để cải thiện sinh thái vùng sản xuất là cải thiện đất bằng các vật liệu hữu cơ và làm tăng tính đa dạng sinh học. Trong hệ thống canh tác nông nghiệp hữu cơ thì đất đai là yếu tố then chốt. Việc làm cho đất màu mỡ hơn cho phép cây cối thu được dinh dưỡng một cách đầy đủ và cân đối. Nó làm cho cây trồng khỏe mạnh để chống đỡ lại sâu bệnh hại và loại bỏ nhu cầu chỉ dựa vào vào thuốc trừ sâu của nông dân.
Bên cạnh đó, sản xuất hữu cơ tạo ra những sản phẩm có hương vị thơm ngon, bảo quản tốt và có thể làm tăng năng suất cây trồng theo cách bền vững hơn so với canh tác có sử dụng hóa chất. Ngoài việc cải thiện dinh dưỡng đất, tăng tính đa dạng sinh học trong đồng ruộng chính là một yếu tố chủ đạo khác trong sinh thái nông trại bền vững.
Các sinh vật đa dạng sống bên cạnh nhau sẽ tạo điều kiện cho cân bằng sinh thái phát triển. Có nhiều cách để làm tăng đa dạng sinh học như xen canh, luân canh cây trồng, trồng cây to hoặc cung cấp những diện tích tự nhiên trong phạm vi hoặc xung quanh trại/ vùng sản xuất.
1.3 Làm việc với chu trình tự nhiên
Các nguyên tắc của nông nghiệp hữu cơ được xác định dựa trên một nền canh tác bền vững phù hợp với quy luật tự nhiên, ví dụ như điều kiện khí hậu, chu trình dinh dưỡng và sự năng động của các quần thể côn trùng.
Nông nghiệp bền vững không lấy mục đích sản xuất để cố đấu tranh lại với thiên nhiên mà cố gắng học từ thiên nhiên và điều chỉnh lại hệ thống canh tác phù hợp với các phương pháp của tự nhiên. Những tiến trình tự nhiên trọng yếu đối với nông nghiệp hữu cơ bao gồm: chu trình dinh dưỡng (đặc biệt là chu trình đạm và cacbon), chu trình thủy phân, điều kiện khí hậu, ánh sáng, mối quan hệ sinh thái và tính cân bằng (trong đồng ruộng và chuỗi thức ăn). Ở những nơi khác nhau trên thế giới, điều kiện tự nhiên và điều kiện sinh thái cũng biến đổi khác nhau.
Nông dân khi tham gia vào nông nghiệp hữu cơ phải tự học từ những tình huống và những điều kiện của địa phương bằng cách quan sát, học tập, điều tra và nghiên cứu như một phần của tiến trình học tập. Học thông qua tiến trình này ở trên chính đồng ruộng của họ, nông dân có thể hưởng lợi đầy đủ nhất từ các tiến trình tự nhiên và sinh thái địa phương.
1.4 Ngăn ngừa sự ô nhiễm từ bên ngoài
Mặc dù nông nghiệp hữu cơ cấm sử dụng hóa chất tổng hợp trong sản xuất, nhưng môi trường xung quanh nơi canh tác hữu cơ có thể đã bị nhiễm bẩn từ sự ô nhiễm và đặt sản xuất hữu cơ vào tình thế có sử dụng những tàn dư không mong muốn, cả trong nguồn nước cũng như không khí hoặc ở ngay chính trong đất. Vì thế, nông dân hữu cơ phải cố gắng ngăn ngừa sự nhiễm bẩn từ bên ngoài vào khu vực sản xuất của họ. Việc ngăn ngừa có thể tạo những vùng ranh giới xung quanh nơi sản xuất hoặc thiết lập vùng đệm. Tuy nhiên, để loại trừ toàn bộ sự nhiễm bẩn từ nguồn hóa chất gây ô nhiễm hiện thấy ở khắp nơi trong môi trường là rất khó. Ví dụ như trang trại hữu cơ có thể phải dùng chung nguồn nước với trang trại thông thường và nó có nghĩa rằng sản xuất hữu cơ ít nhiều đã bị nhiễm hóa chất. Vì vậy, nông dân hữu cơ nên cố gắng tới mức tối đa để ngăn ngừa sự nhiễm bẩn nhưng đồng thời đừng bao giờ đòi hỏi sản xuất hữu cơ có thể thoát khỏi sự nhiễm bẩn hoàn toàn.
Bên cạnh việc ngăn ngừa sự nhiễm bẩn từ bên ngoài, canh tác hữu cơ cũng quy định rằng nông dân phải hạn chế hoặc ngăn chặn sự nhiễm bẩn có thể xảy ra từ ngay quá trình sản xuất hữu cơ của trang trại. Ví dụ như phải xây dựng một hệ thống chứa đựng xử lý rác thải nhà bếp và nước cống trước khi chúng được thải ra ngoài trại sản xuất. Ngoài ra những vật liệu có thể bị nhiễm bẩn cũng bị cấm sử dụng làm vật đựng sản phẩm hữu cơ.
1.5 Tự cấp vật liệu sản xuất
Trong nông nghiệp hữu cơ, nông dân phải sử dụng một số vật liệu sản xuất như phân bón hữu cơ, hạt giống v.v… Nông nghiệp hữu cơ có một nguyên tắc là nông dân nên tự làm ra tới mức tối đa những vật liệu này ngay trong trại sản xuất của họ. Tuy nhiên, trong trường hợp nông dân không có khả năng tự sản xuất đầu vào, (ví dụ khi không có đủ diện tích hoặc yêu cầu đầu tư cao để sản xuất những vật liệu cần thiết cho sản xuất) nông dân có thể mua hoặc thu những vật liệu ở ngoài vùng sản xuất của mình, nhưng những vật liệu này nên sẵn có trong khu vực của địa phương.
1.6 Lợi ích của nông nghiệp hữu cơ
Lợi thế của canh tác hữu cơ có thể được so sánh với canh tác thông thường và được tóm tắt như sau:
- Đối xử tốt hơn với động vật nuôi.
- Duy trì và bảo toàn độ phì nhiêu của đất.
- Ít dư lượng thuốc trừ sâu trong thực phẩm.
- Đa dạng sinh học cao, nhiều cảnh đẹp khác nhau.
- Ít gây ô nhiễm nguồn nước (nước ngầm, sông, hồ).
- Chất lượng sản phẩm tốt hơn (hương vị, đặc tính tích lũy).
- Bảo vệ đời sống hoang dã (chim chóc, ếch nhái, côn trùng,…).
- Ít sử dụng năng lượng và đầu vào không có khả năng phục hồi từ bên ngoài.
- Không có hooc môn và chất kháng sinh trong các sản phẩm động vật.